فیزیوتراپی در درمان اختلالات عملکردی کف لگن تاثیر بسزایی دارد. از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
 انواع بی اختیاری های ادرار ، مدفوع و گاز*
 تکرر ادرار*
 یبوست *
 پرولاپس احشاء لگنی ( درجه 1 و 2) *
  (Dyspareunia – erectal dysfunction – vaginismus)  اختلالات جنسی در مردان و زنان*
 دیسسینرژی عضلات ناحیه رکتال (آنیسموس)*
 درگیریهای مایوفاشیال و تریگرپوینت ها در عضلات ناحیه لگن و کف لگن *
  *نورالژی پودندال
سندرم مثانه دردناک*  
  عوارض دوران بارداری و پس از زایمان ( از قبیل درگیری مفصل ساکروایلیاک و ستون فقرات، *   
       دیاستاز رکتی و سایر اختلالات عضلانی – اسکلتی این ناحیه)
دردهای غیر ارگانیک ناحیه ی لگنی *
 اختلالات عملکردی ناحیه ی لومبوپلویک، عدم تعادل عضلانی، اختلالات مفصلی و گیرافتادگی های *
   عصب در ناحیه لگنی


بی اختیاری ادرار – مدفوع و گاز
از نظر فیزیوتراپی اختلالات کنترل دفع از جنبه های مختلف قابل ارزیابی و درمان است. فیزیوتراپیست کف لگن پس از توجه به نتایج معاینات پزشک متخصص، اقدام به ارزیابی و درمان این بیماران می کند او براساس یافته های موجود، مدالیته ها روش ها و تمرینات مناسب را انتخاب می نماید. شواهد و تحقیقات بسیاری، آموزش عضلات کف لگن را به عنوان خط اول درمان در انواع بی اختیاری مطرح می نمایند.

یبوست عملکردی
با توجه به اینکه یبوست عملکردی مزمن با منشا کف لگن، شکلی از اختلال رفتاری است، بنابراین با استفاده از بیوفیدبک تراپی، که یکی از درمان های رایج آموزش رفتاری می باشد، اصلاح پذیر است. تکنیک های دستی ( شامل ریلیز احشا و فاشیای ناحیه لگنی) و ماساژ نیز در کنار آموزش های رفتاری و تغذیه ای، برای بهبود حرکات روده ای در بیماران مبتلا به یبوست بسیار مفید می باشد. مطالعات نشان میدهد که تحریکات الکتریکی کولون باعث بهبود حرکات روده ها می شود و میتواند در درمان یبوست از نوع Slow-transit))  خصوصا در ناحیه کولون سیگمویید موثر واقع شود.

درد مزمن کف لگن
سندرم درد مایوفاشیال یکی از مشکلات شایع در ناحیه لگن بوده و از عوامل ایجادکننده آن وجود نقاط ماشه ای  (Trigger Points)  می باشد. نقاط ماشه ای به خصوص در عضلات اوبتراتور داخلی و پریفورمیس بسیار شایع هستند.
فیزیوتراپیست می تواند با استفاده از تکنیک های دستی مثل ریلیز میوفاشیال یا دیگر روش های آزادسازی نقاط ماشه ای مثل (dry needing) باعث کاهش درد و بهبود عملکرد در ناحیه کف لگن گردد. از طرفی چنانچه اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه لومبوپلویک وجود داشته باشد، با روش های موبیلیزیشن، منیپولیشن ، muscle energy technique (MET) ، ورزش های تقویتی و کشش های فعال و غیر فعال ، اصلاح آن امکان پذیر است و منجر به کاهش استرس های غیر طبیعی وارده بر کف لگن می شود.

پرولاپس احشاء لگنی

براساس تحقیقات انجام شده، فیزیوتراپی عضلات کف لگن در پرولاپس احشاء لگنی گرید1 و 2، موجب افزایش قدرت و استقامت عضلات کف لگن ، کاهش سایز urogential hiatus، بالا رفتن آمپول رکتوم و گردن مثانه، کاهش حس بیرون زدگی و سنگینی واژن تا 56 درصد بهبود کیفیت زندگی، بهبود عملکرد و افزایش رضایت جنسی افراد مبتلا میگردد. فیزیوتراپیست های کف لگن با اصلاح سبک زندگی، آموزش و تقویت عضلات ضعیف کف لگن، حمایت ارگان ها را در این ناحیه افزایش می دهند.
فیزیوتراپی در مرحله ی بعد از جراحی با بهبود عملکرد و قدرت عضلات کف لگن، ریسک جراحی مجدد و یا ایجاد پرولاپس مجدد را کاهش می دهد و کیفیت زندگی فرد را بالا می برد.

ناباروری
مطالعات اثر مثبت روش ها و مدالیته های تخصصی فیزیوتراپی از جمله منوال تراپی، تمرین درمانی، اولتراسونوگرافی، دیاترمی و ... را در درمان ناباروری تایید می کنند.
فیزیوتراپی کف لگن در بیماری های التهابی لگن، لوله های فالوپ مسدود، سندرم تخمدان پلی کیستیک و اندومتروزیس می تواند موجب تسهیل بارداری گردد. روش های فیزیوتراپی حتی به بیماران IVF نیز کمک کرده و میزان موفقیت درمان را تا 60 درصد بالا میبرد.

اختلالات عملکردی کف لگن در کودکان
طیف وسیعی از اختلالات دفعی ( بی اختیاری ادرار و شب ادراری، بی اختیاری مدفوع، یبوست و ...) در کودکان که به دلایل مختلف نورولوژیک، آناتومیک و یا فانکشنال ایجاد شده اند با انجام فیزیوتراپی کف لگن درمان پذیر میباشند.
براساس شواهد برای بهبود بی اختیاری ادراری در کودکان، به درمان جامعی از روشهای فیزیوتراپی شامل : رفتاردرمانی، تمرین درمانی، درمان دستی، بیوفیدبک تراپی و الکتروتراپی نیاز است.

ارزیابی
در اولین جلسه، بیمار باید به طور خیلی ساده و واضح با آناتومی وعملکرد ارگان های داخل لگن آشنا گردد. ارزیابی ناحیه کف لگن از طریق واژن و رکتوم، لمس خارجی و مشاهده انجام می شود. معاینه داخلی کف لگن به فیزیوتراپیست اجازه ارزیابی قدرت، استقامت، هماهنگی و کیفیت عضلات کف لگن را خواهد داد. همچنین ستون فقرات، مفاصل ران، مفاصل ساکروایلیاک، عضلات و فاشیای اطراف شکم، ژنیتال خارجی، آنوس، باسن و اطراف ران کاملا بررسی می گردند. براساس یافته های شرح حال و معاینه، پروتکل درمانی طراحی می شود.

درمان فیزیوتراپی
هدف از درمان دستیابی به افزایش قدرت، تحمل، هماهنگی، ثبات و کنترل کف لگن و ساختارهای عصبی-عضلانی آن به عنوان یک سیستم یکپارچه، می باشد.

الکترومیوگرافی سطحی-بیوفیدبک
بیوفیدبک درمانی غیر تهاجمی است که با مشارکت فعال بیمار انجام می شود. در این روش بیمار حین انجام تمرین، در حالی که انقباض و ریلکسیشن عضلات را انجام می دهد، میتواند اطلاعات دریافت شده از حس گهای الکترومایوگرافی یا مانومتری را به صورت فیدبک های دیداری یا شنیداری دریافت کند بنابراین با راهنمایی درمانگر، قادر به یادگیری و کنترل عملکرد مختل شده می شود. این روش درمانی با آگاه نمودن بیماران نسبت به فعالیت های فیزیولوژیکی که در سطح ناهوشیارانه اتفاق می افتد و فرد درکی از آنها ندارد، کمک می کند تا بیمار بر اختلال عملکردی خویش آگاهی یافته و کنترل ارادی را بر آنها افرایش دهد. در نتیجه منجر به اصلاح اختلال می شود.

 بیوفیدبک تراپی

 تمرینات درمانی
تمرینات درمانی برای تقویت عضلات ضعیف، کشش عضلات سفت، بهبود حرکت و انعطاف پذیری و افزایش استفامت طراحی میشوند. تمرینات انقباضی ساده که به طور متداول به عنوان Kegel نامیده می شوند، ناکافی هستند و ممکن است نشانه ها را بدتر کنند. برای موثر بودن تمرینات عضلات کف لگن، هماهنگی، زمانبندی و بکارگیری سینرژیک با دیگر عضلات تنه و نیز توانایی برای ریلکس کردن به موقع آنها ضروری است.

    

 تمرین درمانی کف لگن

آموزش بیماران
آموزش به بیماران با روش های کاربردی، به کاهش علایم آنها کمک می کند. این روش ها شامل: رفتاردرمانی( اصلاح عادات دفعی نامناسب) تغییر در رژیم غذایی، کنترل استرس، اصلاح پاسچر و تغییرات بیومکانیکی با توجه به فعالیت های روزانه می باشند. برای افزایش تاثیر تکنیکهای مورد استفاده در کلینیک، بیماران آموزش هایی جهت تمرین درمانی در منزل دریافت می کنند که در نهایت آنها را قادر به پیشرفت مستقل می کند.

تکنیک های دستی
برخی از تکنیک های آزادسازی بافت اسکار، نقاط ماشه ای و مایوفشیال شامل:
 *Strain-Counter Strain
*Visceral Manipulation
 *Myofascial Release
این تکنیک ها باعث ریلکسیشن عضلانی، آزاد کردن مواد زاید بافتی و کاهش درد، کاهش و رفع چسبندگی بافت اسکار ، افزایش گردش خون عمومی، آزاد کردن افتادگی عصب و به طور کلی ایجاد حس آرامش در ناحیه کف لگن می گردند.

 تکنیک های دستی

  تحریکات الکتریکی و دیگر مدالیته ها
از تحریکات الکتریکی برای کاهش درد، تقویت عضلات، هایپروتروفی عضلات کف لگن، نرمال کردن فعالیت رفلکسی مجرای ادراری تحتانی، افزایش گردش خون عضلات و سیستم مویرگی استفاده می شود. از امواج الکترومغناطیس و لیزر نیز در موارد خاص خود استفاده می گردد.

 تحریک الکتریکی کف لگن 

مدت و فرکانس فیزیوتراپی
طول درمان از فردی به فرد دیگر با توجه به تشخیص و شدت نشانه ها متفاوت است. حداقل زمان لازم برای یک تغییر مطلوب در بیماران مبتلا به بی اختیاری در حدود 6 هفته می باشد. ایجاد تطابق های فیزیولوژیک در بافت عضلانی نیازمند مدت زمانی خاص هستند. تعداد معمول جلسات فیزیوتراپی کف لگن، دو تا سه بار در هفته است. در صورتی که بیمار جلسات را کامل نماید، ظرف 3 ماه بهبودی علایم حاصل می شود. سپس جهت حفظ و پایداری درمان، جلسات تقویتی و نگهدارنده به فاصله 1 ماه 3 ماه و 6 ماه و یکسال بعد برای بیمار در نظر گرفته می شود. در نهایت بیمار به مدت دو سال follow-up می شود.

 تمرین درمانی قبل از زایمان

 پیشگیری
فیزیوتراپیست می تواند با آموزش صحیح و به موقع عضلات کف لگن از بروز بسیاری از اختلالات عملکردی این ناحیه پیشگیری نماید.
تمرینات و ورزش های خاص عضلات کف لگن توسط فیزیوتراپیست قبل و بعد از زایمان (خصوصا بعد از اولین زایمان) می تواند از بسیاری اختلالات عملکردی متعاقب بارداری و زایمان جلوگیری نماید.

 

   تحقیقات متعدد نشان می دهد با استفاده از روش های درمانی نوین و تخصصی در زمینه فیزیوتراپی کف لگن می توان اختلالات این ناحیه را بدون هیچ گونه عارضه ای درمان کرد